Mammografia

TEORETYCZNE I TECHNICZNE PODSTAWY BADANIA

Mammografia to radiologiczna metoda badania gruczołu piersiowego. Podobnie jak w pozostałych metodach rentgenowskich, wykorzystuje się tu różnice w pochłanianiu promieni X, przechodzących przez poszczególne tkanki organizmu. Obraz utrwalany jest na błonach rentgenowskich. Badania wykonuje się specjalnym aparatem, wytwarzającym promieniowanie w zakresie 25-40 kV (tak zwane promieniowanie miękkie), przy użyciu czułych błon rentgenowskich.

CZEMU SŁUŻY BADANIE?

Zdjęcia pozwalają uwidocznić prawidłowe struktury sutka i ewentualne ich zmiany:

• tkankę gruczołową,
• łącznotkankowe podścielisko,
• główne przewody mleczne,
• tkankę tłuszczową,
• żyły,
• skórę,
• brodawkę sutkową, struktury dołów pachowych

Obraz prawidłowego sutka zmienia się z wiekiem. W przypadku zaistnienia nieprawidłowości można stwierdzić:

• patologiczne zagęszczenia – cienie,także guzowate,
• zwapnienia,
• poszerzenie żył,
• pogrubienie skóry,
• wciągnięcie brodawki sutkowej,
• powiększenie węzłów chłonnych w uwidocznionym fragmencie dołu pachowego.

Mammografia jest cenną metodą wykrywania raka piersi (najczęstszego u kobiet nowotworu złośliwego) oraz innych nieprawidłowości. W przypadku raka sutka czułość tej metody jest oceniana na 80-95%. Mammografia może wykryć zmiany od 2 do 4 lat wcześniej, zanim staną się one jawne klinicznie. Naturalny przebieg raka sutka jest zwykle bardzo długi i dlatego uważa się, że rak piersi jest chorobą przewlekłą. Poczynając od pierwszej komórki, która uległa przemianie złośliwej, w większości przypadków guz osiąga średnicę 1 cm w ciągu 7 – 8 lat. Stała kontrola piersi daje naprawdę dużą szansę wykrycia wczesnych zmian i zastosowania oszczędzającego leczenia.

WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA

• Zmiany skóry piersi: przebarwienia, naczyniaki, pieprzyki, celulit;
• wyciek z brodawki: poza okresem karmienia każdy wyciek z piersi (krwisty, mleczny lub bezbarwny) jest nieprawidłowy;
• nadżerkę brodawki – zazwyczaj występuje w postaci nie gojącej się krosty czy owrzodzenia;
• zmianę kształtu otoczki – może zmienić swój dotychczasowy regularny kształt;
• zmianę kształtu lub wielkości piersi – piersi mogą niesymetrycznie zmienić swój wygląd;
• wyczuwalny ograniczony guzek piersi;

Kobiety pomiędzy 40. a 70. rokiem życia nawet bez żadnych dolegliwości powinny prześwietlać piersi przynajmniej jeden raz na dwa lata, a po 50.roku życia – co roku.

Kobiety spokrewnione z chorą na raka piersi – matki, siostry, córki powinny badanie to wykonać co roku od 35. roku życia.

Badanie każdorazowo powinno być uzupełnione badaniem lekarskim i badaniem ultrasonograficznym.

OPIS BADANIA

Metoda ta polega na uwidocznieniu gruczołu piersiowego na specjalnych filmach dzięki kasetom z foliami wzmacniającymi, zawierającymi sole pierwiastków ziem rzadkich.W trakcie badania każda pierś umieszczana jest na małej podstawce i dociskana plastykową płytką od góry oraz boku, co pozwala uzyskać po dwa obrazy dla każdego sutka. Stosowany ucisk nie należy do przyjemnych, lecz trwa on tylko kilka sekund. Powstałe w ten sposób obrazy są następnie analizowane przez lekarza radiologa. Niekiedy aby wyjaśnić wątpliwości radiolog zleca wykonanie dodatkowego zdjęcia zrobionego pod innym katem lub powiększonego. Może być także wskazana ocena pewnych fragmentów piersi za pomocą badania USG. Najczęściej badanie ultrasonograficzne ma za zadanie stwierdzenie czy guzek ma charakter płynowy (torbiel – zmiana łagodna), czy tkankowy.